Mkek
- Kuruluş Tarihi : 1950
- Genel Merkez : Ankara / Türkiye
- Çalışan Sayısı : 7430
Türk savunma sanayiinin öncülüğünü üstlenmiş olan Makine ve Kimya Endüstrisi (MKE) Anonim Şirketi değişik ad ve statüler altında 15. yüzyıl Osmanlı İmparatorluğu dönemine değin uzanan köklü bir geçmişe sahiptir. Kurumun çekirdeğini, İstanbul’un fethinden sonra Fatih Sultan Mehmet Han tarafından kurulan Top Dökümhanesi oluşturmaktadır. Cumhuriyetin ilk yıllarında savunma sanayiine ilişkin ciddi bir altyapı bulunmamaktadır. Bu alandaki tesisler, Kurtuluş Savaşı sırasında Ankara çevresinde, işgal altında bulunan İstanbul’dan imalathane ve tezgâhların Anadolu’ya nakledilmesi ile oluşan küçük imalathanelerden ibarettir.
1921-1924’de Ankara’da Hafif Silah ve Top Tamir Atölyeleri, Fişek ve Marangoz Fabrikaları, 1928’de Kırıkkale’de Pirinç Fabrikası ile Elektrik Makinaları Fabrikası, 1929’da Kırıkkale’de Mühimmat Fabrikası, 1931’de Ankara’da Kayaş Kapsül Fabrikası, 1935’de Ankara’da Mamak Gaz Maske Fabrikası, 1936’da Kırıkkale’de Çelik Fabrikası ile Tüfek ve Top Fabrikaları kurulmuştur. MKE Kurumu, yalnızca savunma sanayii alanında değil, sivil alanda da birçok ürünün ilk üretimini tesislerinde gerçekleştirmiştir. Örneğin, 1950’li yıllarda MKE Kurumu tarafından üretilen UĞUR 44, tek motorlu ilk Türk uçağıdır.
İlk demiryolu ray haddelemesi, sac mamulleri ve pirinç malzeme üretimi, vasıflı çelik haddehanesi, pik ve sfero dökümhanesi, elektrik sayaçları üretimi, askeri pil imalatları vb. birçok alanda ilkleri gerçekleştirme başarısı göstermiştir. Ayrıca yeni gelişmekte olan ülke sanayisine öncülük etmeyi kendine görev bilmiş olan MKE Kurumu; sanayimiz için yetişmiş insan ve teknoloji gücü ile Türk Traktör, Motor ve Traktör Sanayi A.Ş (TÜMOSAN), Türk Otomobil Fabrikası A.Ş. (TOFAŞ), Türkiye Gübre Sanayi A.Ş. (TÜGSAŞ) vb. önemli sanayi kuruluşlarının kurulmalarına büyük ortak olarak öncülük etmiştir.
Türk Silahlı Kuvvetlerinin (TSK) ihtiyaçlarını güvenli ve istikrarlı bir biçimde karşılamak amacıyla 08 Mart 1950 tarihli ve 5591 sayılı (mülga) Kanunla sermayesinin tamamı devlet tarafından karşılanmak üzere Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu kurulmuştur. 1982 yılında söz konusu Kanun, 105 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile yürürlükten kaldırılarak 18 Haziran 1984 tarihli 233 sayılı KHK yürürlüğe girmiştir.
Ayrıca MKE Kurumu, 1950 yılından beri ilgili bakanlık olan Sanayi ve Ticaret Bakanlığı bünyesinden çıkarılarak 2000 yılında Millî Savunma Bakanlığının (MSB) ilgili kuruluşu haline getirilmiştir. MKE Kurumu, 2019 yılı itibarıyla Türkiye’nin ilk 100 Büyük Sanayi Kuruluşu arasında yer almakta olup faaliyetlerini tarihinden aldığı güç ve millî görev bilinci ile sürdürmektedir.
