Kızılötesi güdüm kaçınma (Infrared Countermeasure/IRCM), ısı arayan (kızılötesi güdümlü) füze ve sensörlerin bir uçağı, helikopteri, İHA’yı veya kara-deniz platformunu yanıltmasını ya da izini kaybetmesini amaçlayan savunma odaklı teknik, teknoloji ve taktikler bütünüdür. Temel fikir şudur: Kızılötesi arayıcı başlıklar hedefin motor ısısı ve egzoz izi gibi ısı imzalarını takip eder; IRCM çözümleri ise bu imzayı maskeler, karıştırır veya sahte hedeflerle dikkatini dağıtır. Böylece tehdit ya kilitlenemez ya da kilidi kırılır.

Neden önemlidir?

Modern muharebede düşük maliyetli, omuzdan atılan ısı güdümlü sistemler bile yüksek risk yaratır. Kızılötesi güdüm kaçınma, bu yaygın tehdide karşı hayatta kalma olasılığını artırır, mürettebatı ve platformu korur, görev sürekliliğini sağlar.

Nasıl çalışır? 

Pasif imza yönetimi: Egzoz akışını soğutma, egzoz yönlendirme, yüzey kaplamaları ve ısı dağıtıcı tasarımlar gibi platformun “daha az görünür” olmasına odaklanan yöntemler.

Sahte hedefler (Flare) ve tuzaklar: Uygun anlarda bırakılan yüksek sıcaklıklı alev topları, füzenin arayıcısına “daha cazip” bir hedef sunar. Zamanlama ve atım dizisi kritik olsa da operasyonel ayrıntılar güvenlik nedeniyle burada verilmez.

Yönlendirilmiş kızılötesi karşı tedbir (DIRCM): Uçağa entegre yönlendirilebilir optik/IR enerji (genellikle lazer) ile füzenin arayıcı sensörünü karıştırma veya doyurma yaklaşımı. Sistem tehditi algılar-izler-ışınlar ve kilidin çözülmesini hedefler.

Algılama ve uyarı (MAWS/UV/IR sensörleri): Tehdidi erken tespit eden sensörler, otomatik kaçınma dizilerini tetikleyerek tepki süresini kısaltır.

Uçuş profili ve taktiksel tedbirler: Belirli irtifa, rota ve ortam seçimleri, sıcaklık/arkaplan kontrastını yöneterek tespit olasılığını azaltır. (Operasyonel prosedür detaylarına burada girilmez.)

Kısıtlar ve gerçekler

Tek başına mucize yok: En etkili koruma, katmanlı yaklaşımdır; imza yönetimi + algılama + aktif karşı tedbirler birlikte kullanıldığında başarı artar.

Karşı-karşı tedbir yarışı: Sensörler geliştikçe (görüntüleyici IR, spektral ayrım vb.) basit tuzaklara bağışıklık artar; bu da DİRCM ve gelişmiş yazılım/algoritmaların önemini büyütür.

Platform ve görev bağımlılığı: Helikopter, nakliye uçağı veya İHA için çözümler, ağırlık-güç-yerleşim gibi etmenlere göre farklılaşır.

Not: Buradaki bilgiler genel ve eğitseldir. Operasyonel taktik, adım adım uygulama ya da kötüye kullanımı kolaylaştıracak ayrıntılar bilerek verilmemiştir.

Kısaca: Kızılötesi güdüm kaçınma; ısı imzanızı azaltır, tehdidi erkenden görür ve sensörü yanıltır. Böylece kilit kırılır, hayatta kalma şansı yükselir ve görev devam eder.