Türkiye, havacılık motorlarında kritik bir eşiği daha geride bırakmaya hazırlanıyor. TUSAŞ Motor Sanayii (TEI) Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Mahmut Faruk Akşit, Türkiye’nin ilk milli helikopter motoru TEI-TS1400’ün, entegrasyon için kısa süre içinde TAI’ye (TUSAŞ) gönderileceğini açıkladı. Motorun, TEI’de görev yapan Türk mühendislerinin emeğiyle, herhangi bir yabancı motor üreticisiyle ortaklık yapılmadan, tamamen yerli mühendislik kabiliyetleriyle tasarlandığını vurgulayan Akşit, projenin Türkiye’nin bağımsız havacılık vizyonu açısından stratejik önem taşıdığını belirtti.

Akşit, TEI-TS1400’ün ilk örneğinin TAI’ye teslim edilmesinin ardından Gökbey genel maksat helikopterine entegrasyon çalışmalarının derhal başlayacağını ifade etti. Yüksek güç değerleriyle çalışan helikopter motorlarında entegrasyon sürecinin son derece kritik olduğuna değinen Akşit, bu amaçla projede sadece entegrasyon için 80 milyon dolarlık bir bütçe ayrıldığını söyledi. Motorun gövdeye yüklediği yüksek güç ve titreşimin, helikopter kaportasını dahi esnetebildiğine dikkat çekerek, bu nedenle entegrasyonun adım adım, detaylı analizler ve uzun süreli testlerle yürütülmesi gerektiğini anlattı.

TEI Genel Müdürü, ANKA İHA’da kullanılan PD170 motoru örneğini hatırlatarak, motor tesliminden yaklaşık bir yıl sonra platformun ilk uçuşunu gerçekleştirebildiğini, benzer şekilde Gökbey için de entegrasyon ve test sürecinin zaman aldığını ifade etti. TEI-TS1400’ün ilk motorunun teslim edildiğini, ikinci motorun ise iki hafta içinde testlere hazır olacak şekilde üretim hattından çıkacağını belirten Akşit, 1,5–2 ay içinde üçüncü, ardından dördüncü motorun da tamamlanacağını, gelecek yılın yaz ortasına kadar toplam 5 adet motorun üretilmiş olacağını dile getirdi.

Buna karşın, bu ilk örnekleri henüz seri üretim motoru olarak kabul etmediklerini vurgulayan Akşit, asıl “seri imalat” tanımının, sertifikasyon sürecinin tamamlanmasıyla teslim edilen ilk motor için geçerli olacağını söyledi. Gökbey entegrasyonu devam ederken, TEI’nin diğer motorlar üzerinde kapsamlı “olgunlaştırma testleri” yürüteceğini belirten Akşit, bu testlerde motorun karşılaşabileceği her türlü olumsuz senaryonun masaya yatırılacağını aktardı. Hedeflerinin, 2024 civarında sertifikasyon sürecini tamamlayarak seri imalat kapsamındaki ilk sertifikalı TEI-TS1400 motorunu teslim etmek olduğunu belirten Akşit, şu an teslim edilen ilk motorun sertifikasız olduğunu ve önünde daha birçok zorlu test süreci bulunduğunu da hatırlattı.

TEI-TS1400 projesi, Türkiye’nin helikopter motorlarında dışa bağımlılığını azaltmanın ötesinde, mühendislik kabiliyetlerini üst sınıfa taşıyan bir teknoloji programı olarak görülüyor. Gökbey’de milli motorun kullanılmaya başlanmasıyla birlikte, Türkiye hem askeri hem sivil helikopter platformlarında daha özgür tasarım ve ihracat imkânına kavuşmayı hedefliyor.